Pamukcuk,pamucak,canker

Hastalık trichomanas gallinae isimli tek hücreli amip benzeri bir canlı tarafından oluşturulmaktadır.Normal ağız florasında bulunan bu etken herhengi bir stres durumunda ,özellikle yavru kuşların bağışıklığının tam oluşmadığı çağlarda hastalığa sebebiyet verir.Ağız içerisinde pamuk benzeri veya bulgur tanesi gibi beyaz odaklar belirir hayvanın yem yemesini ve nefes almasını zorlaştırır.Sekonder etkenlerin devreye girmesiyle özellikle yavru kuşlarda ölüme kadar varan vakalar görülür.Teşhisi ve tedavisi çok kolaydır ağızdaki tipik lezyonları gördüğümüzde eczaneden alacağımız flgyl hapından bulgur tanesi kadar yutturmamız yeterli olacaktır,eğer yavrulrda görülüyorsa anne babaya verilmesi gerekir.Pamukcuk farkına varılmazsa boyun dönmesi yapabilir.

Tek göz hastalığı (ornitozis)

Hastalık kuşlarda yaygın olarak görülür clamdya spp. isimli m.organizma tarafından meydana getirilir.Kuşları özellikle gençlerin ani olarak göz kapakları şişer ve sulanır ,genelde tek gözde belirir,ağız açık soluma vardır kuyruk soluk alırken aşağı yukarı hareket eder.Göz yaşı akıntısı eğer tedavi edilmezse artarak gözü kör olmaya kadar götürür.Başlangıç aşamasında tedavisi çok kolaydır doxyciclin içeren bir antibiyotik(monodox kapsül)verilerek kuş tedavi edilebilir.Güvercinlerden yetiştiricilere bulaşabilen az sayıda hastalıktan birisidir insanlarda kalp rahatsızlıkları yapabilir yaşlı insanların ve immun(bağışıklık)rahatsızlığı veya yetersizliği olan insanların güvercin beslemesi bu açıdan tehlikelidir.

Güvercin vebası (pamv1 paramyxovirus)

Terimsel kargaşaya girmeden hastalığı kısaca anlatalım .Güvercinler ve bir çok kanatlı hayvanda hastalık yapan veba türleri var kuş gribi de bunlardan birisi,öldürücü çoğunlukla eser bırakan bir hastalık türü.Güvercinlerimiz aşırı su içiyor kursakları su topluyor yeşil ishal ve halsizlik varsa ilk akla gelen hastalık vebadır.Özellikle yavru kuşları bir gün içinde öldürür vücut direncini kırdığı için diğer mikropların vücutta üremesi kolaylaşıyor ve kuşlar ölüyor.Peki ne yapabiliriz? bilinen en etkili yol aşılamadır güvercin vebası için üretilen aşılar şu an ülkemşzde bulunabilmektedir ,dikkat edilecek husus lasota suşunun (aşının imal edildiği m.organizma)kullanılmamasıdır güvercinseverler bu suşu çokca kullanmakta ama kuşların hasta olmasının önüne geçememektedirler,sebebei tavuk etkeninden yapılması ve çapraz bağışıklık özelliğinin bulunmamasıdır.Önereceğim aşı intervet firmasının ürettiği nobilis paramyxo aşısı veya columbovac paramyxo.Eğer kuşlarımızda aşı yoksa hasta olduğunda şüphe ettiğimiz hayvanı derhal kümesten uzaklaştırıp geri kalanına yapabiliriz kümesi dezenfekte edebilir geniş spektrumlu bir antibiyotik verebiliriz.Bu arada güvercin vebası insanlarda herhangi bir hastalığa sebebiyet vermemektedir.Hastalığı atlatan kuşlarda boyun dönmesi şekillenir bu dönmenin kan akıtarak veya tüy yolarak tedavisi bulunmamaktadır.Bazı yetiştiriciler sara hastalatının kullandığına benzer haplar kullandığına şahit oldum ama mantıken ve tıbben bir açıklaması yok ,kuşlar beyin kökü iltihabı (menenjit)yüzünden kafalarını tutmamaktadırlar.Aşağıda hastalıla ilgil resimler bulunmaktadır

Yeşik ishal (salmaonella,typho,paratypho)

Güvercin yetiştiricilerinin karşılaştığı bir diğer önemli hastalık yeşil ishal hastalığıdır,bu hastalık salmaonella typmyrium var.coppenagen isimli bir mikroorganizma tarafından oluşturulmaktadır.En çok görülen belirti yeşil yapışkan mukuslu ishaldir,daha sonraları eklemlerde şişmeler kanat ve dirsek eklemi tutulması ve ölüm görülür kuşlarda çok hızlı olarak yayılır ve yavrular için öldürücüdür.Hastalık çoğunlukla buğday içerisinde fare dışkıları ile bulaşır.Hastalık ilk yayılmaya başladığında kullanılacak spesifik ilaçlarla bir nebze olsun hafifletilebilir.Salmonellaya en etkili ilaç furazolidondur ama bu ilacın eti yenen hayvanlarda kullanımı A.B. tarafından yasaklandığı için pek preparatı bulunmamaktadır.Bir diğer etkili ilaç kloramfenikoldür bu ilaçta veteriner ilaç farmokopesinden çıkarılmıştır beşeri olarak kemicetine şurupta vardır.Bunun yanında baytril ve florfenikol denenebilir.Malesef tek tükte olsa boyun dönmesi topallık ve uçamama şekillenir.Bu hastalıkla en etkili mücadele yolu tabiki kuşları aşılamaktan geçer bunun için hypra firmasının tifo paratifo tavuk aşıları kullanılabilir.Senede bir defa bütün kuşlara yapılmalıdır.

Çiçek hastalığı

Çiçek hastalığı poxvirus tarafından güvercinlerde meydana getirilen viral bir hastalıktır.Kümeste çok hızlı yayılır ,yavru kuşlarda ölümcül olmakla beraber erişkin kuşlarda yaşam kalitesini düşüren bir hastalıktır.At sineği tabir edilen kanatlı parazitlerle yayıldığı kabul edilmektedir ,bunun yanında serçeler kuvvetle muhtemel taşıyıcılardır.Belirtiler ilk önce burun akıntısı ile başlar bu dönemde teşhisi çok zordur.Daha sonra tipik çiçek lezyonları göz çevresinde,burun etinde ,anüs çevresinde ve ayakların deri kısmında belirir ,tomurcuk benzeri mercimek kadar şişliklerdir.Belli bir süre sonra üstleri yara olup kanar.Genç kuşlarda vücudun her yerini sarabilir.Hayvanların özellikle yavruların anüs bölgesindeki yaralar ölüme yol açmaktadır.Hastalığın yaptığı kırgınlık diğer hastalıkları tetikler.Tüy değişiminde olan vede tamamlamış yavrular yaklaşık bir ay içerisinde hastalığı atlatır ve ömür boyu bağışıklık kazanır.Hastalık virüs kaynaklı olduğu için ilaçla tedavisi yoktur ancak ikincil hastalıkların gelmemesi için kuşlara vitamin takviyesi yapılabilir.Hastalıktan korunmak ancak aşı ile olmaktadır,araştırmalar tavuk aşılarının kısmi koruma sağladığı yönündedir fakat direk güvercin etkenli aşılar kullanmak daha güvenlidir, kuşlar ömürlerinde bir defa aşılanır.Eğer kümesinizde hastalık görülmüş ise bir daha görülme olasılığı en azından hastalanıp iyileşen hayvanlarda çok düşüktür.Lezyonları koparmak, kanatmak, sigara basmak, tuz basmak, sarmısak sürmenin kuşa eziyetten başka bir işe yaramıyacağı akıldan çıkarılmamalıdır.Kuşlara gereksiz yere ilaç vermeden hastalığın kendisinden geçmesini beklemek daha akıllıca olacaktır.